Profesores da Facultade de Economía e Empresa da UDC, en colaboración con profesores de universidades estranxeiras, realizaron proxectos de investigación a través da convocatoria de axudas que a Cátedra Luís Fernández Somoza destina á internacionalización dos estudos de Economía e Empresa. O financiamento deste programa enmárcase no convenio subscrito entre a UDC e a empresa Cartesón.

 

En total leváronse a cabo dez proxectos, cada un deles dun ano de duración. Os temas abordados e o profesorado da UDC implicados foron os seguintes:

 

Cristina Calvo Porral. “La influencia de las recomendaciones de las celebridades en el comportamiento de compra de los consumidores”.

A investigación ten por obxectivo analizar cales son as variables da recomendación de celebridades que inflúen no comportamento de compra dos consumidores, centrando a investigación na categoría de produto “produtos de alimentación” e recollendo información entre consumidores residentes en España. A metodoloxía utilizada consiste nunha análise multivariable, empregando un modelo de ecuacións estruturais (SEM-structural equation modelling) para analizar as relacións entre variables. O interese do estudo baséase na necesidade de coñecer como inflúen nas decisións de compra variables como a credibilidade, a experiencia co produto e o atractivo físico da celebridade, tendo en conta a escaseza de estudos que realizasen estudos empíricos respecto diso.

 

Anxo Calvo Silvosa. “El papel de los grupos de interés corporativos y de la cultura nacional en la configuración del desempeño ambiental de las empresas”.

A crecente preocupación ao redor dos efectos do cambio climático significa que as persoas están a dar cada vez máis valor aos bens e servizos baseados na eficiencia dos recursos. Como resultado, os factores ambientais, sociais e de goberno corporativo (ASG) son cada vez máis importantes para as partes interesadas. 

A investigación aplica o modelo multinivel ou lineal xerárquico (HLM) a unha mostra de 4.534 empresas en 23 países para examinar a influencia dos diferentes grupos de interese sobre o desempeño ambiental dunha empresa. O resultado é que cando as partes interesadas están ben protexidas, utilizan a súa influencia para obrigar ás empresas para mellorar a súa desempeño ambiental. Ademais, ponse de manifesto que as partes interesadas internas son máis influentes na configuración do desempeño ambiental corporativo que os grupos de interese externos á organización e, finalmente, conclúese que a cultura nacional tamén xoga un papel importante no comportamento ambiental das empresas.

 

Manuel Alberto Gómez Suárez. “Elasticidad de sustitución, crecimiento a largo plazo y velocidad de convergencia: Un marco general”.

O proxecto analiza como afecta a elasticidade de substitución e a especificación da función de produción ao crecemento a longo prazo e a velocidade de converxencia desde unha perspectiva máis xeral que a considerada ata o momento. Para iso, considérase unha función de produción que, como casos particulares, comprende as tecnoloxías CES, Sobelow e VES, de modo que se poden obter resultados teóricos máis robustos sobre a devandita relación.

Os obxectivos específicos foron: estudo do efecto da elasticidade de substitución inicial sobre a taxa de crecemento e a velocidade de converxencia, estudo do efecto da elasticidade de substitución asintótica sobre a taxa de crecemento e a velocidade de converxencia, e estudo do efecto da especificación da función de produción sobre a taxa de crecemento e a velocidade de converxencia.

 

Fernando González Laxe (investigador principal), Isabel Novo Corti e Xosé Picatoste Novo (equipo de investigación). “Habilidades digitales, precariedad laboral y grupos vulnerables en la era post-covid”.

A investigación analiza a situación da desigualdade e a pobreza en España e en Galicia, xunto co impacto da COVID sobre ambas as variables. Así mesmo, estuda a situación laboral atendendo a grupos sociais e a situación do acceso dixital, comparando estes factores como determinantes da situación laboral e económica. O punto de partida é a constatación da nova era socio económica comezada tras a pandemia, con cambios organizacionales tanto no emprego -extensión do teletraballo-, como nos fogares, nos que tamén impacta a fenda dixital en función do grupo social e nivel de vulnerabilidade.

Neste contexto enmárcanse os obxectivos específicos da investigación: análise en España e Galicia da pobreza e a desigualdade antes e despois da COVID-19, o mercado de traballo dos grupos vulnerables (novos, mulleres, maiores, etc), o acceso ás tecnoloxías e dispositivos TIC, o acceso á formación nestas materias, e a procura de relacións causales entre a precariedade laboral e a situación nas esferas dixital e de pertenza a grupos sociais específicos.

 

Jesús López Rodríguez. “Modelos de Economía Geográfica y su aplicación a la competencia fiscal entre jurisdicciones”.

O escenario de partida son as implicacións das economías de aglomeración no referente á fixación de impostos por parte das xurisdicións que compiten polo capital e os traballadores de alta cualificación. Esta cuestión diferencia aos modelos de economía xeográfica dos modelos “standard” de competencia fiscal. Estes últimos predín que os gobernos, nos seus desexos de atraer estes factores de produción, fixarán uns tipos impositivos baixos e un baixo nivel de gasto público. Contrariamente, nos modelos de economía xeográfica os gobernos son capaces de extraer unha renda fiscal derivada da aglomeración. Con todo, desde un punto de vista teórico, os modelos de economía xeográfica poden xerar situacións onde as forzas de aglomeración intensifican a intensidade da competencia fiscal.

 

A investigación profunda na análise das predicións dos traballos teóricos sobre o impacto das economías de aglomeración na fixación de tipos impositivos e nas decisións de localización empresarial, analizando se os gobernos locais teñen en conta a mobilidade das súas bases fiscais en presenza de economías de aglomeración e, se é así, estudar se elixen uns tipos impositivos acordes con estas consideracións. Como banco de probas úsanse datos referentes a Romanía, estudando os determinantes intra e interurbanos na fixación de impostos locais en presenza de economías de aglomeración.

 

Paulino Montes-Solla e Jesús López-Rodríguez. “El papel de los fondos europeos en la existencia de una dotación mínima de infraestructuras de transporte para un crecimiento sostenible de las regiones periféricas europeas: el caso de la Eurorregión Galicia-Norte de Portugal”.

 

O proxecto busca probar a necesidade dunha dotación de capital mínima en infraestruturas para poder crear e mellorar o fluxo comercial entre as rexións europeas fronteirizas dos diferentes países. Para tal fin, estúdase o papel que os fondos europeos teñen en cubrir a necesidade dunha dotación mínima de infraestruturas de transporte, desde un enfoque de economía de crecemento, para a mellora do potencial de mercado, o nivel de vida e o desenvolvemento das rexións e saír da trampa de baixa cualificación e calidade. 

Os desenvolvementos teóricos e empíricos vinculados á rama da economía de crecemento salientan que, a nivel nacional, as disposicións das infraestruturas de transporte existentes desempeñan un papel fundamental no crecemento socioeconómico. Baixo esta premisa, estúdase o papel que os fondos europeos de cohesión e de cooperación transfronteiriza teñen sobre o fomento desa dotación mínima de infraestruturas de transporte e a súa influencia sobre o desenvolvemento económico da Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal.

 

Manuel Vicente Nieto Mengotti. “Liberalización de mercados en la economía de las plataformas”.

A investigación aborda o profundo cambio nos mercados que xerou a economía de plataformas dixitais como Google, Youtube, Facebook ou Spotify, exemplos típicos de compañías da internet que actualmente dominan os seus mercados relevantes e que deixan un espazo limitado para unha vantaxe competitiva relativamente pequena. Ademais, a maioría destes provedores non xeran contido pola súa conta, senón que só proporcionan o acceso a contidos na internet. 

O proxecto estuda as razóns polas que estes monopolios da internet gozan dunha posición dominante, como o estar protexidos da competencia a través de barreiras de entrada ou o posuír tecnoloxía superior e innovación. Exponse se a Neutralidade de Rede puido protexer e estimular a propagación destas plataformas manténdoas a salvo dunha posible regulación por parte dos grandes provedores de servizos de datos da internet,  e que sucedería se se regulase a neutralidade de rede permitindo aos operadores de telecomunicacións cobrar prezos adicionais ás plataformas de contidos por enviar información a través das súas redes aos internautas finais, un escenario que podería facilitar entrada de novos actores. Así mesmo, exponse se esta liberalización dos mercados de plataforma melloran a eficiencia e a competitividade dos servizos fornecidos. 

 

 

Xosé Picatoste Novo, (investigador principal) e Fernando González Laxe, Asunción López Arranz e Isabel Novo Corti (equipo de investigación). “Precariedad laboral y brecha digital de género”.

O estudo parte dos cambios socioeconómicos da situación post-COVID, con novas formas de relacionarse nas organizacións e na sociedade. Considera que a xeneralización do teletraballo, o distanciamento social e a necesidade de reforzar a seguridade sanitaria e os coidados, debuxan unha situación máis complicada para as mulleres, aínda que tamén poden ser unha oportunidade para a conciliación e a inclusión, se se desenvolve o marco adecuado.

Para facilitar este reto, analízase o alcance da fenda dixital en España, as diferenzas de xénero na fenda dixital, o contexto legal e o impacto do teletraballo na nova configuración do mercado de traballo desde unha perspectiva de xénero. Con este fin, estúdanse aspectos concretos como o acceso ás redes de comunicación por zonas xeográficas, o equipamento dos fogares, as habilidades dixitais, o acceso ás TIC segundo os grupos sociais, a normativa sobre igualdade de xénero, o teletraballo e a conciliación, e a fenda dixital de xénero e a súa influencia na precariedade laboral das mulleres, entre outras cuestións.

 

Elena Sánchez de Paz (investigadora principal) e Fernando González Laxe, Xosé Picatoste Novo, Patricia Becerra Amado (equipo de investigación). “Ruralidad, pobreza y riesgo de exclusión ante la cuarta revolución industrial”.

O estudo parte da constatación de que Europa, a pesar de ser unha das áreas máis desenvolvidas do mundo, sofre niveis inadmisibles de pobreza e exclusión, máis graves nunhas rexións que outras, tamén dentro da propia España. Esas diferenzas agrándanse segundo trátese de áreas urbanas e rurais, ademais de existir grupos sociais con certas estigmatizaciones que os sitúan en risco de exclusión. Un escenario no que ademais inflúe de modo notable a chamada cuarta revolución industrial, co avance da robotización e a intelixencia artificial, que require dunha preparación mínima da poboación.

Sobre estas cuestións vira o proxecto de investigación, que estuda a evolución en Europa e España da taxa AROPE (taxa de risco de pobreza ou exclusión social que elabora e mide a Unión Europea), ademais de comparar o comportamento de @dicha taxa nas Comunidades Autónomas españolas e de determinar o desenvolvemento da dixitalización en Europa e en cada zona de España. Así mesmo, analiza os efectos da dixitalización e a súa evolución no desenvolvemento socioeconómico das rexións españolas, comprobando os efectos das novas tecnoloxías e a súa evolución no risco de pobreza e exclusión nas zonas rurais e urbanas, así como o impacto diferencial do acceso ás TIC no risco de pobreza e exclusión dos colectivos rurais máis desfavorecidos.

 

José Antonio Seijas Macías. “Producto de Dos Distribuciones Normales Independiente. Una aproximación mediante el Teorema de Rohatgi”.

A investigación vira contorna ao problema da distribución do produto de dúas distribucións normais, que permanece sen solución desde hai case un século. A distribución normal aínda mantén algunhas características ignoradas sobre a súa natureza e comportamento. Así, é amplamente coñecido o feito de que a suma de dúas variables normais é tamén unha variable normal, pero esta propiedade non se puido demostrar para o produto de dúas variables normais. A utilización do teorema de Rohatgi (1976), que establece un importante resultado para determinar a función de densidade do produto, foi postergada ata a existencia de melloras no software matemático e a popularidade da informática, que facilitou resolver algúns dos problemas expostos. En Glen et ao. (2004), os autores consideran un caso especial do teorema de Rohatgi para ilustrar a determinación da PDF do produto de dúas variables aleatorias independentes.

 

O estudo auspiciado pola UDC estende a aproximación de Glen et ao. (2004) a todos os posibles valores dos parámetros das distribucións normais. A utilización dos métodos de integración numérica permite aproximar os valores da función de densidade de probabilidade (PDF) do produto a dúas variables normais, aínda que non é posible obter unha expresión pechada da devandita función. Analízase a aproximación asintótica no valor nulo do produto, onde o teorema de Rohatgi non está definido. A aplicación práctica do traballo realízase mediante a utilización do programa de software de análise estatística R, co que se crea un procedemento para calcular de modo sinxelo a función de densidade de probabilidade do produto, unha vez coñecidos os valores dos parámetros das dúas variables normais que conforman devandito produto.